Çemen otu, Asya ve Akdeniz'de yemek pişirmek için
kullanılan lezzetli bir bitkidir. Birçok hastalık için doğal bir çare
olarak popüler olmuştur. Çemen otu tohumu ve çemen otu yaprakları birçok
sağlık yararına sahiptir. Çemen otu tohumu tozu, kardiyovasküler sağlığı
artırmak, sindirimi artırmak, inflamasyonu azaltmak ve regl dönemi ağrısını hafifletmek
için kullanılır.
Birçok anne, emzirirken süt üretimini teşvik etmek
için çemen takviyeleri de almaktadır. Çemen otu tozunun tip 2 diyabetin
tedavisine ve hatta önlemesine yardımcı olabileceğini gösteren bazı kanıtlar da
vardır.
Çemen otu nedir?
Çemen otu bitkisi Fabaceae familyasına ait bir
bitkidir ve yaklaşık 30 cm yüksekliğe kadar yetişir. Çemen için Latince
isim Trigonella
foenum-graecum ve Hintçe de methi
olarak da adlandırılır.
Çemen otu tohumları (ya da methi tohumları) ve çemen
otu yaprakları (methi yaprakları) yüzyıllardır geleneksel tıpta kullanılmıştır
ve son bilimsel araştırmalar pek çok sağlık kullanımını desteklemektedir.
Çemen otu sağlık yararları üzerine yapılan araştırma,
en eski tıbbi bitkilerden biri olduğunu bildirmiştir. Çemen otu, antioksidan özelliklere sahip ve hastalıklarla mücadele
etmede yardımcı olan bir dizi aktif bileşik içerir.
Örneğin, çemen içindeki bazı bileşiklerin, kolesterolü
ve kandaki yağ düzeylerini düşürdüğü bilinmektedir. Çemendeki diğer
bileşikler iltihabı azaltabilir, bakteriyel ve fungal patojenleri öldürebilir
ve hatta antikanser özelliklerine sahip olabilir.
Mevcut Çemen Otu Takviyeleri
Bir sağlık takviyesi olarak kullanmak istiyorsanız
Çemen pek çok şekilde kullanılabilir. Sindirim şikayetlerini hafifletmek
veya şeker hastalığını kontrol altına almak için kapsül veya tablet şeklinde
satın alabilirsiniz.
Kapsül olarak satılan çemen otu özü, emzirme döneminde
anne sütünü artırmada da yardımcı olabilir.
Çemen otu tohumu yağı tohumlardan
damıtılır ve yaraların
daha hızlı iyileşmesine ve
bakteriyel cilt enfeksiyonlarının önlenmesine yardımcı olmak için topikal bir tedavi olarak
kullanılır.
Birçok sağlık faydası dışında çemen otu, amino
asitleri, mineralleri, sterolleri (kolesterolü azaltmaya yardımcı) ve bazı
vitaminlerin izlerini de içerir.
Çemenin besin değeri üzerine yapılan bir
inceleme, 100 gram çemen tohumunun günlük demir ihtiyacınızı karşıladığını bulmuştur. Çemen otu yaprakları
ve tohumları da zengin manganez, çinko, magnezyum, potasyum ve selenyum kaynağıdır.
Çemen otunda diyet lifi yüksektir. Aslında,
araştırmacılar çemen otunun herhangi bir bitkinin en yüksek diyet lifi
konsantrasyonlarından birine sahip olduğunu bulmuşlardır.
Çemen Otunun Faydaları
Çemenlerin bilimsel olarak kanıtlanmış faydalarına
bakalım.
Çemen Ekstraktları İnflamasyonu
Azaltmaya Yardımcı Olur
Çemen otu iltihabi rahatsızlıklardan muzdarip
olursanız önemli bir katkı maddesidir. Harvard Tıp Fakültesi'nden
doktorlar, kronik inflamasyonun koroner arter hastalığı, diyabet, kanser ve
dejeneratif durumlar gibi koşullarla bağlantılı olduğunu söylüyor.
2016'dan yapılan araştırmalar, çemen tohumu
ekstrelerinin anti-inflamatuar özelliklerde yüksek olduğunu
bulmuştur. Araştırmacılar çemen otu tohumu ekstrelerinin ağız yoluyla
alınmasının enflamatuar yanıtları % 40'a kadar azaltmaya yardımcı olduğunu keşfettiler. Araştırma,
bütün çemen tohumunun artrit ve inflamasyonu azaltmak için faydalı olduğu
sonucuna varmıştır.
Çemen otu topikal olarak uygulandığında
inflamasyonu da azaltabilir. Bilim adamları, % 5 çemen tohumu özü içeren bir kremin, cilt kızarıklığını
azaltmada ve hidrokortizon ya da ibuprofen merhemleri olarak şişmede etkili
olduğunu buldu.
Çemen Tohumunun Antioksidan
Özellikleri Vardır
Çemen otunun en önemli sağlık yararlarından biri,
tohum ve yapraklardaki yüksek seviyelerde antioksidanlardır.
Doktorlar, serbest radikallerin olumsuz
etkileriyle mücadele etmek için diyetlerimizde antioksidanlara ihtiyacımız
olduğunu söylüyorlar. Serbest radikal hasarları erken yaşlanma, kalp hastalığı, kanser ve artrit ile
ilişkilendirilmiştir. Çemen otu, serbest radikallerin etkisini azaltmak
için kullanılan bitkilerden biridir.
Örneğin, çimlenen çemen tohumlarının, kurutulmuş çemen
otu tohumlarından daha yüksek seviyelerde antioksidanlara sahip olduğu
gösterilmiştir. Diğer çalışmalar, çemen tohumu özünün, serbest
radikallerin neden olduğu hücresel hasarın önlenmesine yardımcı olabileceğini
kanıtlamıştır.
Çemen Kapsülleri Diyabet Kontrolüne
Yardımcı Olabilir
Diyabet semptomlarının kontrol edilmesi çemen otu ekstraktı almanın en
popüler nedenlerinden biridir.
Sağlık yararları çimlenmesine yönelik 18 çalışmanın
2017 tarihli bir gözden geçirmesi, çemen otu takviyesinin diyabetin bir çok
çeşidinin kontrol edilmesi için yararlı olduğunu tespit etmiştir. Örneğin,
bir çalışma, 500 mg çemen tozunun, kan şekeri seviyelerinin kontrol edilmesine
yardımcı olduğunu göstermiştir. Ya da, suya batırılmış 15 g çemen tohumu
eklendiğinde, yemekten sonra glikoz seviyelerinin yükselmesini de
önlenmiştir. Çemen otu ve diyabetle ilgili diğer çalışmalar, çemen otu ekstraktlarının
insülin direncini azaltmaya yardımcı olduğunu bulmuştur.
Bir başka çalışmada “çemen otu takviyesi insülin
toleransını, vücut ağırlığını veya vücut kompozisyonunu etkilemeden glikoz
toleransını mütevazi olarak geliştirdiğini” bulmuştur.
Çemen otunun diyabetin önlenmesine yardımcı
olabileceğini gösteren bilimsel kanıtlar da vardır. 3 yıllık randomize,
kontrollü bir çalışma, yemeklerden önce günde iki kez 5 gram çemen tozu
alınmasının, tip 2 diyabetin ilerlemesini önlemeye yardımcı olduğunu
bulmuştur. Tüm katılımcılar , diyabet riski altında oldukları için klasik semptomları gösteriyorlardı . Araştırma,
çemen otunun açlık glikoz şekerini, yemekten sonra glukoz seviyelerini ve LDL
kolesterolünü geliştirdiğini gösterdi.
Çemen Otu Kanseri Önlemeye Yardımcı
Olabilir
Çemen kanseri tedavi etmeye yardımcı olabilecek aktif
bileşikler içerir. Çemen otu, kanserli hücrelerde hücre bölünmesini inhibe
ettiği görülen saponinler adı verilen kimyasal bileşikler içerir.
2016 yılında yayınlanan araştırmada,
çemen otu tohumlarından elde edilen özlerin, göğüs kanseri, prostat
kanseri, kolorektal
kanser ve pankreatik
kanserdeki tümör büyümelerini engellemeye yardımcı olduğu
bulunmuştur . Araştırmacılar ayrıca diyetinizi çemen otu tozu
kapsülleriyle takviye etmenin çeşitli kanserlerin önlenmesine yardımcı
olabileceğini bulmuştur.
Diğer çalışmalar, çemen özü içindeki diosgenin
bileşiğinin antikanser aktiviteye sahip olduğuna işaret etmiştir. Bir
çalışma çemen otu özlerinin göğüs kanseri tümörlerini azaltmaya yardımcı
olduğunu göstermiştir.
Çemen Otu Bilişsel Gücünüzü Artabilir
Çemen otu tohumlarının birçok faydalarından biri
dejeneratif ruhsal durumların önlenmesine yardımcı olabilmeleridir.
Örneğin, bir 2017 çalışmasında çemen otu tohumu
tozunun bir kişinin zihinsel yeteneklerine fayda sağlayabileceği tespit
edilmiştir. Araştırmacılar çemen takviyelerinin nöroprotektif bir etkiye
sahip olduğunu buldular.
2016 yılında, bilim adamları çemen otunun Alzheimer
hastalığının neden olduğu dejeneratif etkiyi azaltmaya yardımcı olabileceğini
keşfetti.
Çemen Otu Kalp Sağlığını
İyileştirebilir
Çemen otu kapsüllerini düzenli olarak almak kalbinizin
sağlığını artırabilir.
Bir klinik denemede, bilim adamları çemen otunun
antioksidan etkisinin kalbi güçlendirdiğini bulmuşlardır. Kalp krizi
(miyokard enfarktüsü) vakalarında kalp dokusunda daha az hasar olduğunu ve
hastaların daha hızlı iyileşme yaşadıklarını bulmuşlardır.
Çemen Otu bir Doğal Kan İncelticidir
Çemen otu da kan pıhtılarını önleyebilir.
Bir klinik çalışmada, bireylere % 5'lik
bir çemen sıvı ekstresi verilmiştir. Bilim adamları çemen otu özünün kan pıhtılaşması oluşumunu engellediğini keşfettiler, çünkü bir kan
inceltici etkisi vardır. Araştırmacılar, çemen otunun uzun süreli
kullanımının çeşitli kardiyovasküler hastalıkları önlemeye yardımcı
olabileceğini söyledi.
Çemen Tohumu Kolesterolü Düşürür
Çemen otu tohumu kanınızdaki kolesterol seviyelerini
azaltabilir.
Çemen otu ekstraktlarındaki aktif bileşikler kan
dolaşımınızdaki kolesterolü kırmaya ve kardiyo sağlığınızı iyileştirmeye
yardımcı olur. Araştırmacılar, çemen otunun kolesterolü düşürmede yardımcı
olmasının bir dizi nedenini keşfettiler.
Örneğin, çemen otunun yüksek lif
içeriği, serum
kolesterolünü önemli ölçüde azaltabilir. Ayrıca, çemendeki saponinler (bitki kimyasalları)
“kötü” kolesterolü (LDL) azaltmaya yardımcı olur, ancak “iyi” kolesterolü (HDL)
etkilemez. Günde 25 gr çemen tohumu çekirdeği tozu almak, kolesterolü,
daha düşük kan şekeri seviyelerini düşürmeye ve insülin duyarlılığını artırmaya
yardımcı olmuştur.
Çemen otu kilo vermenize yardımcı
olabilir
Ayrıca sağlıklı bir kilo vermek için çemen otu tohumu
kullanabilirsiniz.
Çemen otu fazladan yağsız kilo vermenize yardımcı
olmasının yolu, trigliseritlerin (kan yağı) azaltılmasına yardımcı
olmasıdır. Deneysel denemelerde, çemen otu takviyesi, yüksek yağlı bir
diyetle beslenen kişilerde yağ birikimini önlemeye yardımcı olmuştur.
Çemen Otu Böbreklerinizi Koruyabilir
Çemen otunun antioksidatif etkisi böbreklerin
sağlığını korumaya ve böbrek taşlarını önlemeye yardımcı olmasıdır.
Klinik çalışmalarda, çemen otu özleri, taşlara
dönüşebilecek böbreklerdeki birikintilerin birikmesini önledi. Ayrıca,
çemen otu böbreklerde fonksiyon bozukluğuna yol açabilecek toksinlerin etkisini
azaltmaya yardımcı oldu.
Diğer çalışmalar çemen otunun böbrek sağlığı üzerinde
iyileştirici bir etkiye sahip olabileceğini göstermektedir. Çemen otu
takviyelerinin, böbreğin alüminyum zehirlenmesinin neden olduğu hasardan
korunmasına yardımcı olabileceği bulunmuştur.
Çemen Otu Sindirimi Geliştirebilir
Çemen otu tohumu veya yapraklarını yemeğinize eklemek
veya çemen otu tozu takviyeleri almak sindirime yardımcı olabilir.
Çemen otu tohumlarının yüksek lif içeriği, dışkının
dağılmasına ve kabızlık komplikasyonlarının önlenmesine yardımcı
olabilir. Araştırmalar çemendeki nişastaların sindirimi artırdığını ve
sindirim sisteminizin daha fazla besini emmesine yardımcı olduğunu
göstermiştir.
Çemen Otu Mide Ülserlerine Karşı
Koruyabilir
Çemen otu ilavesinin alınması, mide ülserlerinin neden
olduğu sindirim sorunlarına karşı da koruyabilir.
Çemen otu tohumlarının gastrointestinal sistem
üzerindeki etkisi ile ilgili çalışmalar bağırsakların astarını koruduğunu
göstermiştir. Örneğin, bir çalışma çemen tohumu tozunun mide mukozasını
korumak için çalıştığını gösterdi. Bu ülser vakalarını azaltmaya ve hatta
daha hızlı iyileşmelerine yardımcı olabilir.
Çemen Otu Desteği Kas Kütlesi
Oluşturmaya Yardımcı Olabilir
Çemen otu tozu kas kütlesi oluşturmak için direnç
eğitimi yaparsanız size fayda sağlar.
Rastgele, çift kör bir çalışmada, bir grup sporcuya
500 mg çemen özü ve diğer grupta bir plasebo verildi. Haftada 4 gün
boyunca 8 hafta boyunca antrenman yapıldıktan sonra, çemen takviyesi alan grup
daha iyi sonuçlar verdi.
Kadınlar için Çemen Otu Faydaları
Özellikle kadınları etkileyen çemenlerin bazı
faydaları vardır.
Çemen Ağrılı Regl Dönemlerini
Hafifletebilir
Regl dönemi boyunca ağrı ve krampları azaltmak için
çemen tozu takviyeleri alabilirsiniz.
Regl döneminde ortaya çıkan rahatsızlıklar yaşam
kalitenizi büyük ölçüde etkileyebilir. Araştırma, çemen otunun analjezik
ve anti-inflamatuar özellikler içerdiğini bulmuştur. Çift kör, randomize
bir çalışmada, çemen tohumu takviyeleri, regl dönem ağrısının şiddetini
azaltmıştır. Araştırma çemen otunun, adet sırasında baş ağrısı, mide
bulantısı, yorgunluk ve baş dönmesi gibi belirtilerin azaltılmasına yardımcı
olduğunu ortaya koymuştur.
Çemen Otu Tohumu Emzirirken Anne Sütü
Üretimini Artırır
Çemen otu takviyesi alan kadınların en sık
nedenlerinden biri emzirme sırasında süt akışını arttırmaktır.
Çemen otu, süt üretimini uyaran bir madde olan
bilinen bir galactagogdur. 2015'ten bir rapor, emziren kadınların yaklaşık % 75'inin süt üretiminde artış
olduğunu bildirmiştir. Anne sütü miktarını artırmak için çemenlerin en
etkili dozu günde 600 mg olmuştur.
Çalışma, çemen desteğinin anne sütü üretimini
iyileştirmek için etkili bir doğal çözüm olduğu sonucuna varmıştır.
Bir başka çalışmada çemen otu yapraklarından bitkisel
çay yapmanın da anne sütü üretimini artırmaya yardımcı olduğu
bulunmuştur.
Erkekler için Çemen Otu Faydaları
Çemen otunun erkek cinsel sağlık üzerinde yararlı
etkileri vardır.
Çemen Testosteron Düzeylerini Artırır
Çemen otu takviyesinin erkekler için faydalarından
biri testosteron ve sperm sağlığını artmasıdır.
Bir çalışma, çemen otu özlerinin testosteron
düzeylerini artırmaya yardımcı olduğunu bulmuştur. 12 hafta sonunda, çemen
takviyeleri alan erkekler serbest testosteron seviyelerini
arttırdı. Araştırmacılar ayrıca sperm sayısının da arttığını ve sperm
motilitesinin düzeldiğini keşfettiler.
Çemen Cinsel Sağlığı Geliştirebilir
Çemen otunun testosteron düzeyleri üzerindeki olumlu
etkisi, genel olarak erkek cinsel sağlığının iyileştirilmesine de yardımcı
olmasıdır.
Küçük bir çalışmada, 30 erkeğe 6 haftalık bir süre
için 600 mg çemen kapsülü verildi. Araştırmanın sonunda çoğu erkek cinsel
dürtüleri, uyarılma ve orgazmlarında iyileşme bildirdiler.
Çemen Dozu
Günde 600 mg çemen, emziren kadınlarda anne sütü
üretimini arttırmak, erkeklerde libidoyu arttırmak ve kas kütlesi oluşturmak
için etkili görünüyor.
Regl dönemi ağrısını azaltmaya yardımcı olmak için
çalışmalar, menstruasyonun ilk 3 günü için günde 900 mg çemen alınmasının
etkili bir doğal ilaç olduğunu göstermiştir.
Araştırmalar, günde 500 mg çemen almanın, tip 2
diyabetli kişilerde kan şekeri düzeylerini kontrol etmeye yardımcı
olabileceğini göstermiştir.
Çemen Otu Çayı tarifi
Çemen otu çayı yapmak çok kolaydır. Tek
ihtiyacınız olan sıcak su ve bazı kaliteli çemen otu (methi) tohumlarıdır.
Yavaşça bir çay kaşığı çemen otunu bir harç ve havanda ezin (ya da baharat öğütücünüzü kullanın).
Ezilmiş tohumları küçük bir çaydanlık veya bardağa koyun.
Tohumların üzerine kaynar su dökün ve 5 dakika boyunca örtün.
Çemen suyunu başka bir kaba süzün.
Tatlandırmak için tatlı kaşığı bal ekleyin.
Çemen Güvenli mi? Çemen Otu Yan
Etkileri
Çemen otu çoğu insan için genellikle güvenli olsa
da, bazı yan etkiler yaşayabilirsiniz. Çemen otunu takviye olarak almanın en yaygın yan
etkilerinden bazıları şunlardır.
Alerjik reaksiyonlar . WebMD'deki doktorlar, bazı insanların
burun akıntısı, yüz şişmesi, öksürme ve hırıltı gibi alerjik reaksiyonlar
yaşadığını söylüyor. Ayrıca, yer fıstığı, nohut veya soya fasulyesi
alerjiniz varsa, çemen için alerjik olabilirsiniz.
Sindirim bozukluğu . Tıbbi amaçlar için çemen almaya
başladığınızda, hafif ishal, gaz, şişkinlik veya mide rahatsızlığı
yaşayabilirsiniz.
Tatlı idrar kokusu . Çemen içindeki bileşik,
idrarınızın akçaağaç
şurubu gibi kokmasına neden olabilir.
Kan inceltici . Zaten kan inceltici ilaç kullanıyorsanız,
çemen takviyeleri almadan önce doktorunuza danışmalısınız.
Kan şekeri kontrolü . Diyabet kontrolü için ilaç alıyorsanız,
doktorunuzla konuşmalısınız. Çemen otu ayrıca kan şekerini düşürebilir ve
hipoglisemi ile sonuçlanabilir.
Doktorlar, çemen otu kullanmanın hamilelik sırasında
güvenli olabileceğini söylüyor. Ancak çemen otu uterus kasılmasına neden
olabileceğinden, gebe kadınlara gebeliğin erken dönemlerinde çemen otu
takviyesi almamaları önerilir.
Ayrıca, yemek pişirme sırasında çemen otu
kullanıldığında yan etkilerin çok nadir olduğunu da hatırlamakta fayda var.
Comments