Teratomlar, nadir görülen bir germ hücreli tümör türüdür, yani yumurta veya sperm üretebilen üreme hücrelerinde başlarlar. Kötü huylu (kanser) veya iyi huylu (kanser olmayan) olabilirler.
Hamilelik sırasında alınan rutin bir sonogram (ses dalgaları kullanılarak görüntüleme) ile doğumdan önce teratom teşhisi konulabilir. Teratomlar ayrıca yenidoğanlarda, çocuklarda ve genç erişkinlerde de görülür.
Teratomların en yaygın bölgeleri yumurtalıklar (yumurta üreten organlar), testisler (sperm üreten organlar) ve bebeklerde kuyruk kemiğidir. Teratomlar boyun ve göğüste de oluşabilir.
Teratomlar, bir embriyonun üç germ tabakasını (ektoderm, mezoderm ve endoderm) oluşturabilen hücreler tarafından üretildikleri için birçok doku tipi içerebilir. Bu tümörler, iki veya üç germ tabakasından deri, diş, kas, kemik ve saç gibi tam olarak oluşturulmuş doku ve organları içerir.
Genellikle teratomlar, diğer hücre tiplerini içeren germ hücreli tümörlerden oluşur.
Teratom Türleri
Teratomlar olgun veya olgunlaşmamış olarak sınıflandırılır. Her iki tip de cerrahi gibi tıbbi tedavi gerektirir.
Olgun teratomlar
Olgun teratomlar iyi huylu olarak başlar ancak tedavi edilmezse kötü huylu hale gelebilir. Genellikle doğumdan önce veya yenidoğanlarda teşhis edilirler. Ergenlerin veya genç yetişkinlerin testislerinde veya yumurtalıklarında bulunabilirler.
Bu tümörler çok büyüyebilir ancak kanser hücrelerinin yaptığı gibi vücuda yayılmazlar.
Olgun teratomlar vücut içinde oluşabilir ve büyüyebilir. Bu, iç organların sıkışmasına neden olabilir. Ayrıca vücudun dışında da büyüyebilirler. Bunların ultrasonda tespit edilmesi daha olasıdır. Bazı olgun teratomlar vücudun içinde ve dışında oluşur.
Olgun teratomlar şunlar olabilir:
Katı : Kan damarları içeren sert dokudan oluşur
Kistik : İnce dış kenarlı, kendi kendine yeten bir kese içinde bir veya daha fazla sıvı dolu kist
Karışık : Hem kistik hem de katı parçalara sahip olabilir.
Olgunlaşmamış teratomlar
Tüm teratomların yaklaşık %1'i olgunlaşmamıştır. Bu tip teratom maligndir. Olgunlaşmamış teratomlar daha çok kadınların yumurtalıklarında veya erkeklerin testislerinde bulunur. Olgunlaşmamış teratomlar tipik olarak ergenlerde ve genç erişkinlerde teşhis edilir.
Teratom Belirtileri
Teratom semptomları, tümörün boyutuna ve konumuna göre değişir. Birçok durumda, tümör görülebilir. Görünmeyen tümörler cilt altında hissedilebilir. Örneğin testis teratomları, testiste hissedilebilen veya görülebilen topaklara veya şişmeye neden olabilir.
Topaklara ek olarak, başka fiziksel semptomlar veya anormal laboratuvar sonuçları olabilir.
Yüksek Düzeylerde Alfa-Fetoprotein (AFP)
Hamileyseniz ve fetüsünüzde teratom varsa, kanınızda bu proteinin seviyeleri yüksek olabilir. Alfa-fetoprotein, çeşitli durumları taramak için hamileliğin ikinci üç aylık döneminin başlarında rutin olarak kontrol edilir. AFP, gelişmekte olan fetüslerin karaciğerinde, fetal yolk kesesinde ve gastrointestinal sisteminde üretilir.
Yüksek AFP seviyeleri teratomlar da dahil olmak üzere fetal durumları işaret edebilir. Çok yüksek AFP, ergenlerin veya yetişkinlerin testislerinde veya yumurtalıklarında germ hücre kanserini de gösterebilir.
Yüksek Düzeylerde Beta-İnsan Koryonik Gonadotropin (B-HCG)
B-HCG plasenta tarafından üretilir. Hamilelik sırasında rutin olarak kontrol edilir. Yüksek kan seviyeleri, germ hücreli tümörleri ve diğer kanser türlerini gösterebilir. B-HCG teratoma bağlı olarak nadiren yükselir, ancak teratomun bir kısmını içeren bir germ hücreli tümör varsa yükselebilir.
Nefes almada zorluk
Yenidoğanlarda ve bebeklerde servikal teratomlar ve mediastinal teratomlar solunum güçlüğüne neden olabilir.
Servikal teratomlar, boyunda oluşan büyük doğumsal (doğumda mevcut) kitlelerdir. Yeni doğmuş bir bebeğin nefes almasını imkansız hale getirebilirler. Servikal teratomlar genellikle doğum öncesi teşhis edilir ve sezaryen doğum sırasında cerrahi olarak çıkarılır.
Mediastinal teratomlar akciğerler arasında büyür. Bu tip teratom ayrıca yenidoğanın nefes almasını zorlaştırabilir ve kalbi de etkileyebilir.
Ağrı ve Zayıflık
Sakrokoksigeal (kuyruk kemiği) teratomlar alt ekstremitelerde güçsüzlük, ağrılı veya zor idrara çıkma, kabızlık ve mide ağrısına neden olabilir. Bu tip teratom genellikle doğum öncesi teşhis edilir.
Ergenlerin veya genç yetişkinlerin yumurtalıklarındaki teratomlar aşırı pelvik ve karın ağrısına neden olabilir. Bu yumurtalık torsiyonundan (yumurtalığın bükülmesi) kaynaklanır .
Nedenler
Fetal gelişim sırasında hücreler farklılaşmaya ve vücudun farklı bölgelerine göç etmeye başlar. Teratomlar, hücre farklılaşma sürecindeki bir sorundan kaynaklanır. Bu nedenle teratom vücudun diğer bölgelerine ait dokuları içerir. Bu sorunun neden ortaya çıktığı tam olarak bilinmemektedir veya anlaşılamamıştır.
Teşhis
Teratomları ortaya çıkarmaya yardımcı olabilecek tanı testleri şunları içerir:
Biyopsi (laboratuvarda test için tümör örneğinin cerrahi olarak çıkarılması)
Röntgen
Kan testleri
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması
Ultrason (sonogram)
Sonogramlar, doğum öncesi bakımın rutin bir parçasıdır. Bir fetüsün vücudunun dışında büyüyen bir teratomu olduğunda, hamilenin ultrasonografisi sırasında doğumdan önce teşhis edilebilir.
Teratomlar, topaklar veya şişlik gibi semptomlara neden olurlarsa doğumdan sonra teşhis edilebilir. Yenidoğanda teratomdan şüpheleniliyorsa, tanı koymak için X-ışınları ve BT taramaları gibi görüntüleme testleri kullanılacaktır.
Yumurtalık teratomlarını gösteren topaklar bazen jinekolojik muayeneler sırasında keşfedilir. Rutin fizik muayeneler sırasında testis topakları bulunabilir. Ayrıca banyo zamanı veya bebek bezi değişimi sırasında bir yumru fark edebilirsiniz.
Teratomlar, ağrı gibi semptomlara neden olana kadar teşhis edilmeden kalabilir.
Tedavi
Teratomlar her zaman cerrahi olarak çıkarılmalıdır. Olgun (iyi huylu) teratomlar şekil bozucu ve boyut olarak çok büyük olabilir. Kötü huylu olmasalar da, tedavi edilmediğinde yenidoğanlarda yıkıcı sonuçlara neden olabilirler. Olgun teratomlar da zamanla kanserli hale gelebilir.
Hamilelik sırasında bir teratom teşhisi konulursa, teratomun büyümesini ve boyutunu ve bunun bebeğinizin sağlığı üzerindeki etkisini değerlendirmek için sıklıkla sonogramlarınız olacaktır. Bazı durumlarda teratomdan sıvıyı boşaltmak için fetal cerrahi yapılabilir, ancak genellikle teratom doğumdan hemen sonra cerrahi olarak çıkarılır.
Cerrahi olarak çıkarıldıktan sonra, çocuğunuz birkaç yıl boyunca yıllık olarak tümörün yeniden büyümesi için izlenmeye devam edecektir.
Yumurtalıkta teratomlar oluştuğunda, cerrahi olarak çıkarılması gerekir. Olgun yumurtalık teratomları, yumurtalığın bir kısmı veya tamamı çıkarılarak tedavi edilir.
Olgunlaşmamış (kanserli) yumurtalık teratomlarının tedavisi genellikle kemoterapiyi (kanser hücreleri gibi hızlı büyüyen hücreleri öldüren ilaçlar) ve ameliyatı içerir. Tümörünüzün evresi (tamamen çıkarılmış veya yayılmış) ihtiyacınız olan tedavi türünü belirleyecektir.
Olgun ve olgunlaşmamış testis teratomları tipik olarak bir orşiektomi (testisin cerrahi olarak çıkarılması) ile tedavi edilir. Kanserli tümörler cerrahi tedavi sonrasında da kemoterapi gerektirebilir
Özet
Teratomlar, germ hücreli tümörlerin nadir görülen bir türüdür. Çoğu teratom iyi huyludur. Tedavi edilmeyen teratomlar zamanla kanserli hale gelebilir. Hamilelik sırasında, hamile ebeveynin ultrasonu yoluyla fetüslerde birçok teratom keşfedilir. Diğerleri ergenliğe kadar veya daha sonra ortaya çıkmayabilir.
Ergenlerde ve genç erişkinlerde teratomlar sıklıkla üreme organlarını etkiler. Bunların çoğu iyi huyludur ve tedaviye iyi yanıt verir. Malign teratomlar cerrahi olarak ve bazen kemoterapi ile tedavi edilir.
Comments