Serotonin vücudunuzdaki sinir hücreleri (nöronlar) arasında sinyalleri taşımak için bir nörotransmitter olarak işlev gören ve vücudumuz tarafından doğal olarak üretilen bir maddedir.
Serotonin ruh halinin düzenlenmesine ve hafızaya yardımcı olur, ayrıca vücudun diğer bölümlerinde de önemli görevleri vardır. Aslında, vücudunuzdaki serotoninin çoğu beyninizde değil bağırsaklarınızda bulunur. Bağırsaklar, vücudun serotonin arzının neredeyse tamamını üretmektedir.
Vücudun başka yerlerinde bulunan serotonin ayrıca uyku, cinsel işlev, kemik sağlığı ve kan pıhtılaşmasına yardımcı olur.
Serotonin Neyi Düzenler?
Serotonin, ruh halini düzenlemekten yiyecekleri sindirmeye kadar birçok bedensel işlevde önemli rol oynamaktadır.
Ruh hali
Serotonin'in beyindeki etkileri, vücuttaki “başrol rolü” olarak kabul edilebilir. Ruh halinizi düzenlemeye yardımcı olduğu için, serotonine genellikle vücudun doğal "iyi hissettiren" kimyasalı denir.
Nörotransmitterin ruh hali üzerindeki etkisi aynı zamanda depresyon, anksiyete ve diğer duygudurum bozukluklarını tedavi etmek için kullanılan ilaçların da hedefi olmasının nedenidir.
Sindirim
Serotonin, normal bağırsak fonksiyonuna katkıda bulunur ve doyduğunuzu bilmenize yardımcı olmak için yemek yerken iştahınızı azaltır. Nörotransmitter ayrıca bağırsakta koruyucu bir rol oynar.
Örneğin, rahatsız edici veya toksik bir şey yerseniz, bağırsaklarınız daha fazla serotonin üreterek tepki verir ve istenmeyen yiyecekleri hareket ettirerek vücudunuzdan daha hızlı dışarı atar.
Uyku
Serotoninin ne zaman, kaç saat ve ne kadar iyi uyuduğunuzu etkilediğine inanılmaktadır. Serotonin bu görevi tek başına düzenlemez; dopamin gibi diğer nörotransmitterler de önemli bir rol oynar.
Melatonin adı verilen bir hormon da uyku döngünüzün düzgün çalışması için kritik öneme sahiptir. Vücudunuz melatonin üretmek için serotonine ihtiyaç duyar. Bu nedenle nörotransmitterin yeterli olmaması (veya çok fazla olması) uykunuzun düzenini ve kalitesini etkileyebilir.
Serotonin-melatonin ilişkisi , depresyonlu kişilerde yaygın olan uykusuzluk gibi bozukluklara da katkıda bulunabilir.
Kanın pıhtılaşması
Kesik gibi herhangi bir doku hasarınız olduğunda, kanınızdaki trombosit hücreleri yaranın iyileşmesine yardımcı olmak için serotonin salgılar. Artan serotonin seviyeleri, dolaşım sisteminin küçük arterlerinin daralmasına neden olur. Küçüldükçe kan akışı yavaşlar.
Bu daralma ve yavaş kan akışı, kan pıhtılaşmasının iki önemli unsurudur.
Kemik yoğunluğu
Araştırmalar, serotonin seviyelerinin kemik yoğunluğunu etkileyebileceğini göstermiştir. Bağırsakta dolaşan yüksek serotonin seviyelerinin daha düşük kemik yoğunluğu ve osteoporoz gibi durumlarla ilişkili olabileceğini düşünülmektedir.
Cinsel Performans
Ruh halinizi değiştirmenin yanı sıra serotonin, sahip olduğunuz cinsel duyguların sıklığını ve yoğunluğunu da etkileyebilir.
Yüksek serotonin düzeyleri cinsel istekte azalma ile ilişkilendirildiğinden libido üzerinde bir etkiye sahip olabilir.
Düşük Serotonin Nedenleri
Serotonin ile bağlantılı depresyon ve diğer duygudurum bozuklukları çok faktörlüdür, yani ortaya çıkmalarının birden fazla nedeni vardır. Düşük serotonin seviyelerine sahip olmak tek başına depresyona neden olmak için yeterli değildir.
Vücudunuz, beslenme ve vitamin eksiklikleri gibi faktörler nedeniyle yeterince serotonin üretemeyebilir.
Örneğin, düşük B6 vitamini ve D vitamini düzeylerinin her ikisi de düşük serotonin düzeyleriyle ilişkilendirilmiştir. Serotonin üretiminde yer alan esansiyel bir amino asit olan triptofan, yalnızca beslenme yoluyla alınabilir.
Serotonininizin düşük olmasının bir diğer nedeni, vücudunuzun serotonin üretirken onu etkili bir şekilde kullanmamasıdır. Bu, beyninizde yeterli serotonin reseptörüne sahip değilseniz veya sahip olduğunuz reseptörler iyi çalışmıyorsa olabilir.
Serotonin Nasıl Artırılır
Beyindeki serotonin miktarını artırmak, beyin hücreleri arasındaki iletişimi iyileştirimekte, bu da ruh halini yükseltmekte ve depresyon semptomlarını azaltmaktadır. Bu nedenle klinik depresyon ve diğer duygudurum bozukluklarını tedavi etmek için reçeteli antidepresan ilaçlar kullanılır.
Serotonin seviyelerini arttırmanın doğal yolları da vardır. Yediğiniz yiyeceklerden ne kadar güneş ışığı aldığınıza kadar her şey, vücudunuzun ne kadar serotonine sahip olduğunu ve onu ne kadar etkili kullanabileceğini etkileyebilir.
Birçok gıda doğal olarak serotonin içerir, ancak vücudunuzun nörotransmitter üretmek için triptofan, B6 vitamini, D vitamini ve omega-3 yağ asitleri gibi diğer besinlere de ihtiyacı vardır.
Bu temel besinlerin iyi kaynakları olan gıdalar şunları içerir:
Muz
Nohut, barbunya, kuru fasulye
Yumurta
Yapraklı yeşillikler (ıspanak, lahana gibi)
Kuruyemiş ve tohumlar (ceviz, keten tohumu gibi)
Yağlı balıklar (somon, ton balığı, uskumru gibi)
Probiyotik/fermente gıdalar (kefir, yoğurt, tofu gibi)
Hindi eti
Düzenli fiziksel aktivitenin (özellikle aerobik egzersizin) serotonin seviyelerini arttırdığı kanıtlanmıştır. Bununla birlikte, düzenli egzersizin faydaları beyninizin ötesine geçer.
Ayrıca düzenli olarak güneşe çıkmazsanız serotonin seviyeniz düşebilir. Güneş ışığına yeterince maruz kalmamak, özellikle sonbahar ve kış aylarında insanların neden daha fazla depresif hissettiklerinin arkasındaki teorilerden biridir.
Her gün güneşte 10-15 dakika geçirmeye çalışın. Güneş ışığı ayrıca serotonin üretimi için gerekli olan D vitamini seviyenizi de artırır.
Comments