Beşinci
hastalık yaygın bir hastalıktır. Çocuklarda daha sık görülür, ancak
yetişkinlerde bu hastalığa yakalanabilir. Soğuk algınlığı veya grip benzeri
semptomlarla birlikte kızarıklığa neden olabilecek bir durumdur.
Genellikle
hafiftir ve sağlığı iyi olanlar için tehlikeli değildir. Ancak, belirli sağlık
koşullarına sahip çocuklar ve yetişkinler için veya hamile kadınlar için bir
endişe verici bir durum olabilir.
İşte
belirtileri, tedavileri, komplikasyonları ve beşinci hastalığın önlenmesi
hakkında bilmeniz gerekenler.
Beşinci Hastalık Nedir? (Parvovirus B19)
Beşinci
hastalık, soğuk algınlığına benzer bir hastalıktır. Bir virüsün sonucudur.
Virüsler vücudunuzun içine giren ve sizi hasta eden küçük mikroorganizmalar
veya mikroplardır.
Beşinci
hastalığa neden olan virüse parvovirus B19 adı verilir.
Bu virüs
hastalığına beşinci hastalık denir, çünkü doktorlar bunu döküntüye neden olan
beşinci klasik çocukluk çağı hastalığı olarak tanımlarlar. Diğer dört hastalık
kızamık , kızıl , kızamıkçık ve dördüncü (ya da Dukes hastalığı ) dır. Altıncı
bir hastalık da vardır ve Roseola olarak bilinir.
Beşinci
hastalığın tıbbi adı eritema infektiyozumu'dur. Ancak, dünyanın her yerinde tokatlanmış yanak sendromu olarak da
bilinir.
Nasıl Yayılır?
Beşinci
hastalık çok bulaşıcıdır ve irtibat yoluyla kişiden kişiye hızlı ve kolay bir
şekilde yayılabilir.
Hastalık ne zaman yayılabilir?
Burnuna veya
ağzına dokunduktan sonra virüslü birisiyle el sıkışmak
Hastalığı
olan birinin burnuna veya ağzına dokunduktan hemen sonra dokunduğu bir yüzeye
dokunmak
Solunum
Damlacıkları sayesinde
Hastalık ne zaman yayılabilir?
Size yakın
biri öksürdükten veya hapşırdıktan sonra hava yoluyla
Virüsü olan
biriyle kaşık, çatal veya bardak paylaşımı yoluyla
Kan yoluyla
Ayrıca
anneden bebeğe hamilelik sırasında da geçebilir.
Beşinci Hastalık Belirtileri
Bazı
insanlar herhangi bir hastalık belirtisi göstermezken, parvovirus B19'u alan
çoğu kişinin hafif semptomları vardır. Belirtiler genellikle soğuk algınlığı
veya grip ile aynıdır ve aşağıdakileri içerebilir:
Ateş
Baş ağrısı
Burun
akıntısı
Tıkalı burun
Boğaz ağrısı
Yorgunluk
Mide
bulantısı
Kusma
İshal
Kas ağrıları
Ayrıca, onu
diğer virüslerden ayıran başlıca iki belirtisi vardır.
İsilik
Doktorların
beşinci hastalık ve diğer viral hastalıklar arasındaki farkı söylemelerine
yardımcı olabilecek karakteristik bir döküntü vardır. Döküntü genellikle yüzde
başlar ve tokatlanmış gibi görünen parlak kırmızı yanaklara neden olur. Daha
sonra vücudu, kolları ve bacakları sarabilir.
Döküntü
kaşıntılı olabilir ve kaybolurken dantel benzeri veya ağ benzeri bir yapıya
sahip olabilir. Özellikle sıcağa veya güneşe maruz kalındığında haftalarca
sürebilir.
Kızarıklık,
beşinci hastalığın anlatılan bir belirtisi olsa da, virüs bulaşan herkes
kızarıklığa yakalanmaz.
Dört ila on
yaş arası çocuklarda görülmesi daha olasıdır. Lakin daha büyük çocuklarda ve
yetişkinlerde de ortaya çıkabilir, ancak daha az farkedilir.
Eklem ağrısı
Beşinci
hastalık, ellerin, bileklerin, ayakların, ayak bileklerinin ve dizlerin
eklemlerinde ağrıya neden olabilir. Ayrıca şişlik olabilir ve artrit ile
benzerlik hissedebilir.
Eklem ağrısı
sadece bir veya iki hafta sürebilir veya aylarca devam edebilir. Eklem ağrısı
ve şişkinlik belirtileri erişkinlerde çocuklardan daha yaygındır.
Hastalığın seyri
İnsan
parvovirüsüyle temasa geçtiğinizde, semptomları yaşamak ve hasta olmak dört gün
ile iki hafta kadar sürebilir. Bu zaman penceresine kuluçka dönemi denir .
Beşinci
hastalığı başkalarına yayma şansı virüsü yakaladıktan yaklaşık bir hafta sonra
en yüksek seviyededir.
Döküntü
hemen ortaya çıkmaz. İlk önce yüzde ve sonra vücutta görünmesi üç hafta kadar
sürebilir.
Beşinci
hastalık yaklaşık on gün sürer, ancak sağlığınıza ve bağışıklık sisteminize
bağlı olarak birkaç hafta devam edebilir. Birkaç haftadan daha uzun süre de dayanabilir, ancak bu nadir görülen bir
durumdur.
Sağlıklı
çocukların ve yetişkinlerin çoğu iyileştikten sonra uzun vadeli bir problem
yaşamaz. Ayrıca, bir kez virüsü kaptıktan sonra, vücudunuz savaşmak için
antikorlar oluşturur. Gelecektetekrar bu virüsle karşı karşıya kalırsanız,
vücudunuz bağışıklık kazanır ve tekrar hasta olmaktan korunursunuz.
Teşhis
Beşinci
hastalığa yakalanan çoğu çocuk ve yetişkin, bu hastalığa sahip olduklarının
farkında olmaz. Genellikle tipik bir soğuk algınlığı veya viral enfeksiyon olarak geçirilir. Hastalığı olan birçok kişi,
özellikle kızarıklık yoksa doktora bile gitmez.
Tıbbi yardım
alırsanız, doktorunuz beşinci hastalığı, fizik muayene ve kan testiyle teşhis
edebilir. Görünür bir döküntü olduğunda, beşinci hastalık olduğunu söylemek
daha kolaydır. Kızarıklık yoksa, doktor kandaki antikorları aramak için kan
testi isteyebilir. Ancak, olasılıklar gerekli olmadığı sürece doktorunuz kan
testi yapmaz.
Hamileyseniz
ya da siz, çocuğunuz ya da ailenizden birinin parvovirüsten kötüleşebilecek bir
sağlık durumu varsa kan testi gerekir.
Tedavi
Beşinci
hastalık soğuk algınlığı gibi viral bir hastalık olduğundan, seyrini sürdürecek
ve kendi kendine kaybolacaktır. Doktorunuz antibiyotik yazmaz. Antibiyotikler
bakterileri öldürür, virüsleri değil.
Doktorunuz,
virüsün semptomlarını hafifletmek ve özellikle ateş, eklem ağrısı veya sinir
bozucu bir döküntü varsa, rahatlamanıza yardımcı olmak için ilaçlar reçete
edebilir.
Bir
virüs ile hasta olmak eğlenceli değildir. Ancak, bu doğal bir süreçtir ve bu konuda yapabileceğiniz fazla bir şey
yoktur.
Bu hastalığa
yakalanırsanız, ilaç tedavisine ek olarak aşağıdakileri yapabilirsiniz.
Bol miktarda
sıvı için. Vücudu içme suyu, çay, meyve suyu veya et suyu ile nemlendirin.
Fazladan
uyumaya özen gösterin. Vücudun
yeterince dinlenmesini sağlayın, böylece enerjisini hastalıklarla savaşmak için
kullanır.
Biraz
sabırlı olun. Hastalık zamanla
geçecektir.
Ne yazık ki,
bu virüse tamamen yakalanmayı önlemenin bir yolu yoktur.
Araştırmacılar
bir aşı üzerinde çalışıyorlar, ancak güvenli ve etkili olanları henüz mevcut
değil.
Bu
arada, siz ve aileniz, kendinizi korumanıza yardımcı olmak için bazı adımlar atabilirsiniz:
Elleri sık
sık sabun ve suyla yıkamak
Sabun ve su
mevcut olmadığında el dezenfektanının kullanılması
Öksüren ve
hapşıran insanlardan uzak durmak
Önce
ellerinizi yıkamadan gözlere, ağzınıza veya burnunuza dokunmamak
Bağışıklık
sistemini doğru beslenerek, bol miktarda sıvı alarak, yeterince dinlenerek ve
stresi azaltarak sağlıklı tutmak
Hamilelik ve Düşük
Hamileyken,
özellikle de bazı hastalıkların sizin veya bebeğiniz için tehlikeli
olabileceğini bildiğiniz zaman hastalanmak korkutucu olabilir. Beşinci hastalık
sizi endişelendirecek bir hastalıktır. Ancak, neyse ki, bu virüsün tehlikeli
hamilelik komplikasyonlarına sahip olma şansı çok düşüktür.
Viral bir
hastalığın rahatsızlığı dışında, parvovirus B19 sizin, bebeğiniz veya
hamileliğiniz için herhangi bir soruna yol açmayabilir.
CDC'ye göre
, hamile kadınların yaklaşık yüzde 50'si zaten insan parvovirüsüne karşı
bağışıklık kazanır.
Bu
bağışıklık, beşinci hastalığa yakalanıp bebeğe geçmesini önler. Hamilelik
sırasında bağışıklık kazanmayan ve parvovirüs bulaşanlar için, hastalık tipik
olarak hafiftir. Herhangi bir soruna neden olması muhtemel değildir ve çoğu
bebek sağlıklı doğar.
Bununla
birlikte, hamile kaldıklarında beşinci hastalığa yakalanan kadınların küçük bir
bölümünde virüs, bebeği ve hamileliği etkileyen ciddi komplikasyonlara neden
olabilir. Nadirdir, ancak hamilelik sırasında beşinci hastalık:
bebekte
şiddetli anemiye neden olur
bebeğin
kalbini etkiler
bebeğin
karaciğerini etkiler
hamilelik
kaybına neden olabilir.
Parvovirus
B19'a maruz kalmak hamileliğin ilk 20 haftasında daha tehlikelidir. Beşinci
hastalığa maruz kaldığınızı düşünüyorsanız veya virüs belirtileriniz varsa, doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Doktorunuz sizi muayene etmek ve kan testi yapmak isteyebilir.
Evcil Hayvanlar ve Parvovirus
Parvovirüs,
evcil hayvanlarla temas yoluyla yayılmaz. Beşinci hastalığa neden olan virüs
insan parvovirus B19'dur. Her ne kadar evcil hayvanların aldığı virüs gibi
görünse de, aynı değildir. Köpekleri etkileyen virüs, köpek parvovirüs (CPV) ve
kedileri etkileyen virüs ise kedi parvovirüs (FPV) 'dir.
İnsanlar,
insan parvovirüsünü köpeklere ve kedilere veremezler ve evcil hayvanlar virüs
versiyonlarını insan ailelerine veremezler.
Comments